"قطع ارتباط سانتریفیوژها" می تواند راه حل اقناع کننده برای طرفین باشد/توافق جامع نیازمند اراده سیاسی است

به گزارش خبرنگار مهر، فیتزپاتریک که مدیر فعلی برنامه خلع سلاح و منع اشاعه موسسه بین المللی مطالعات استراتژیک (IISS) محسوب می شود در این مصاحبه نقش اراده سیاسی برای حل پرونده هسته ای ایران را بیش از تاثیر راه حل هایی فنی دانست و گفت: من به انعطاف دولت آمریکا برای رسیدن به این توافق باور دارم.

متن کامل مصاحبه مهر با فیتزپاتریک به شرح زیر است:

خبرگزاری مهر-گروه بین الملل: در روزهای اخیر برخی سخن از همکاری ایران و امریکا برای مقابله با داعش می زنند. امری که از سوی ایران رد شده است. از سوی دیگر رویترز نیز به نقل از یک مقام ناشناس اعلام کرد که ایران آماده همکاری با ائتلاف ضد داعش به شرط انعطاف بیشتر غرب در موضوع هسته ای است، شما این تحولات را چطور ارزیابی می کنید؟

ظهور یک دشمن مشترک همچون داعش احتمال وقوع یک تحول غیرمنتظره را قوت می دهد و این اتفاق غیر منتظره نزدیک شدن ایران و آمریکا است. همکاری تاکتیکی ایران و آمریکا علیه داعش می تواند رسیدن به توافق جامع هسته ای را تسهیل کرده و به محافظه کاران نشان دهد که دشمنان بسیار بدتری وجود دارند که در صورت همکاری (میان ایران و آمریکا) فواید زیادی نصیب هر دو طرف خواهد شد. با این وجود برای پاسخ صریح دادن به این سوال باید گفت اگر ایرانی ها فکر کنند که آمریکا در قبال همکاری تهران علیه داعش انعطاف بیشتری از خود در موضوع غنی سازی اورانیوم نشان می دهد، دچار اشتباه شده اند. در حال حاضر خطر داعش برای ایران بیش از آمریکاست پس چرا آمریکا باید چنین اقدامی (انعطاف بیشتر) را انجام بدهد؟ انجام این کار هیچ توجیه سیاسی یا استراتژیکی ندارد. با این وجود می خواهم بر این امر تاکید کنم که اگر همکاری میان ایران و آمریکا در امر مبارزه با داعش انجام شود این همکاری به مذاکرات هسته ای کمک می کند اما نباید از آن به عنوان یک اهرم در مذاکرات استفاده کرد.

آمریکا تلاش می کند تا ائتلافی بزرگ را علیه داعش تشکیل بدهد و بر اساس استراتژی کاخ سفید کشورهای غربی خواهان ارسال تسلیحات به گروه های شورشی حاضر در سوریه هستند، آیا این استراتژی راهبردی مناسب برای شکست دادن داعش محسوب می شود؟ اگر بتوانید داعش را شکست بدهید سرنوشت گروه های ترویستی که شما آنها را حمایت و تسلیح کرده اید چه می شود؟

گروه هایی که کشورهای غربی خواهان کمک تسلیحاتی به آنها هستند اساسا جزو گروه های میانه رو مخالفان سوری محسوب می شوند که هم با داعش و هم با دولت سوریه در حال جنگ هستند. نمی توانیم آنها را تروریست بدانیم بنابراین من با اصل این سوال مخالف هستم. کشورهای غربی به دنبال این هستند که وضعیت سوریه به شکلی باشد که در این کشور نه داعش وجود داشته باشد و نه دولت بشار اسد.

برخی کارشناسان معتقدند که هدف اصلی این استراتژی سرنگون کردن حکومت بشار اسد است. آیا اینطور فکر نمی کنید؟

خودداری اوباما در دو سال گذشته از دست زدن به اقدام نظامی در سوریه یک تائید روشن و صریح در مورد این است که هدف این استراتژی سرنگون کردن بشار اسد نیست. این استراتژی با هدف مقابله با داعش طرح ریزی شده است. پیدایش داعش به عنوان یک گروه تروریستی خطرناک موجب دخالت اوباما در این امر شده است. این موضوع که اگر جنگ علیه داعش به سرنگون شدن نظامی بشار اسد کمک کند و حکومتی در سوریه روی کار بیاید که نماینده گروه های سنی میانه رو مخالف اسد باشد می تواند به عنوان یک امر ایده آل محسوب شود اما این امر (سرنگون کردن اسد) هدف اصلی استراتژی کاخ سفید برای مقابله با داعش نیست.

برخی از کشورهای غربی می گویند که بهتر است مذاکرات هسته ای را از مناقشات منطقه ای جدا کنیم اما با این وجود "جان کری" وزیر امور خارجه آمریکا دیداری دو جانبه را که بیش از یک ساعت طول کشید با "محمد جواد ظریف" همتای ایرانی خود، در نیویورک برگزار می کند. صحبت های انجام شده در این دیدار که روز شنبه 20 سپتامبر (29 شهریور) برگزار شد بر دو موضوع پیشرفت مذاکرات هسته ای و مبارزه با داعش تمرکز داشتند، بر همین اساس آیا ممکن است ما شاهد همکاری بین ایران و آمریکا بر سر داعش و موضوع هسته ای باشیم؟

این ایران است که با اصرار فراون بر این امر پافشاری می کند که در مذاکرات هسته ای فقط باید در مورد موضوع هسته ای بحث شود. آمریکا و دیگر کشورهای غربی منفعت را در این می بینند که با ایران در مورد سایر مسائل منطقه که در مورد آنها منافع مشترکی وجود دارد گفتگو شود. چگونگی انجام شدن این امر (مذاکره با ایران در مورد سایر موارد) نیاز به دقت دارد. ایرانی ها دوست ندارند که توافق در مورد برنامه هسته ای را به دیگر موارد پیوند بزنند. اما وقتی مقامات ارشد دو کشور با یکدیگر ملاقات می کنند مطمئنا فرصت هایی پیش می آید تا در مورد سایر مواردی که دو طرف منافع مشترکی در مورد آنها دارند بحث شود.

نظر شما در مورد پیشنهاد جدید آمریکا مبنی بر "قطع کردن ارتباط میان سانتریفیوژها بجای کم کردن تعداد آنها" چیست؟ آیا این پیشنهاد منجر به حصول توافق میان ایران و 1+5 در موضوع هسته ای می شود؟

راه حل های فنی متعددی برای حل موضوع هسته ای وجود دارد. رسیدن به توافق نیازمند موردی فراتر از راه حل های فنی است؛ این امر نیازمند اراده سیاسی است. قطع کردن ارتباط سانتریفیوژها می تواند راه حلی باشد که هر دو طرف را راضی می کند. من به انعطاف و خلاقیت مقامات آمریکایی برای رسیدن به این راه حل باور دارم و امیدوارم که مذاکره کنندگان ایرانی نیز بتوانند خلاق و منعطف باشند. برای رسیدن به راه حل جامع اراده سیاسی لازم است.

----------------------------

مصاحبه از عبدالحمید بیاتی